Teneke | Yaşar Kemal

Yaşar Kemal'in halkın içinde bulunduğu bozuk düzen yaşantısını yansıttığı kitabı Teneke, Çukurova'da bir kasabada geçmektedir. Uzun zamandır kaymakamı olmayan bu kasabaya Resul efendi vekaleten kaymakamlık yapmaktadır. 

Ağalar, kolluk güçleri ve zenginler yoksulların sırtından para kazanmaya devam ederken önlerine engel çıksın istememektedir. Resul Efendi'nin işlerine karışmasını istemezler. Çeltik ekerek zenginleşen ağaları Resul Efendi devamlı oyalamaya çalışır. Resul Efendi bilir ki ağalar yoksul halkın sırtından geçinip durmaktadır. Bu nedenle onların istedikleri ruhsat belgelerini imzalamak istemez.

Bunun üzerine ağalar ne yapar eder Resul Efendi'yi görevinden aldırırlar ve kasabaya yeni kaymakam atanır. Fikret Irmaklı adında genç bir kaymakam gelir kasabaya. Ağalar yeni kaymakamı büyük bir şölen ile karşılar. Çünkü  kaymakamın kendi taraflarında durmalarını istemektedirler. Kaymakamın toyluğundan yararlanarak kaymakamı oyuna getirirler.

Çeltik yüzünden sıtma hastalığı yayılır kasabada. Bir sürü çocuğun ölümüne neden olur. Yoksulluktan belini doğrultamayan halk, hastalık nedeniyle iyice yorgun düşmüştür. Kasabada yaşayan Zeyno Karı köy halkını örgütler ve Kürt Mehmet Ali ile ağalara karşı direniş gösterir.

Ağaların oyununu anlayan Kaymakam Fikret, hemen onların önünü keser. Ağalar ile ters düşmeye başlar. Köylünün sorunlarını dinler, çözümler bulmaya başlar. Bunun üzerine köylü kaymakam Fikret'i sevmeye başlar.

Ağalar artık kaymakamı istemez. Kaymakam Fikret'e iftiralar atan bir dilekçe yazıp Ankara'ya gönderirler ve kaymakam Kars Kağızman'a sürdürülür. Kaymakam giderken ağalar kasaba çocuklarını meydana toplar ve kaymakamın arkasından teneke çaldırırlar.